Với quy định về kiểm soát các tổ chức tín dụng hoạt động yếu kém và có khả năng trong thời gian tới sẽ có thêm ngân hàng nhỏ, tình trạng yếu kém buộc phải sáp nhập vào ngân hàng lớn hơn để hoạt động hiệu quả hơn. Xét theo quy định mới, chúng tôi đã thống kê ra danh sách các ngân hàng yếu kém tại Việt Nam hiện nay.
Ðịnh danh ngân hàng yếu kém là gì?
Theo quy định mới nhất, tại Thông tư số 11/2019/TT-NHNN, kể từ ngày 1/10/2019 căn cứ vào tình trạng, mức độ rủi ro trong hoạt động tổ chức tín dụng thì Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hoặc là Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh sẽ xem xét, đưa ra quyết định đặt tổ chức tín dụng có tình trạng yếu kém vào kiểm soát đặc biệt dưới hình thức giám sát đặc biệt hoặc kiểm soát toàn diện.
Thông tư 11/2019 đã nêu rõ các trường hợp tổ chức tín dụng sẽ được đặt vào diện kiểm soát đặc biệt khi xuất hiện nguy cơ mất khả năng chi trả hay thiếu hụt tài sản có tính thanh khoản cao ở mức từ 20% trở lên tại thời điểm đang tính toán tỷ lệ khả năng chi trả, dẫn đến không duy trì được tỷ lệ khả năng cho chi trả theo quy định của Ngân hàng Nhà nước trong thời gian 3 tháng liên tục.
Cụ thể thì tổ chức tín dụng mất khả năng chi trả khi không có khả năng thực hiện thanh toán nợ trong khoảng thời gian 1 tháng kể từ ngày đến hạn thanh toán kèm tỷ lệ giữa tổng nợ xấu theo quy định, nợ cơ cấu tiềm ẩn và trở thành nợ xấu, nợ xấu đã bán cho Công ty Quản lý tài sản của tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) chưa được xử lý so với tổng nợ theo quy định của Ngân hàng Nhà nước và nợ xấu đã bán cho VAMC chưa xử lý được ở mức từ 10% trở lên tại thời điểm liền sau khoảng 1 tháng kể từ ngày nợ đến hạn phải thanh toán.
Tổ chức tín dụng khi có nguy cơ mất khả năng thanh toán với tỷ lệ an toàn vốn (CAR) cấp 1 dưới 4% trong thời gian 6 tháng liên tục, có tỷ lệ giữa tổng nợ xấu theo quy định, nợ cơ cấu tiềm ẩn và trở thành nợ xấu, nợ xấu đã bán cho VAMC và chưa xử lý so với tổng nợ theo quy định đã ban hành và nợ xấu đã bán cho VAMC chưa xử lý được ở mức từ 10% trở lên tại thời điểm liền sau 6 tháng liên tục mà tỷ lệ an toàn vốn cấp 1 của tổ chức tín dụng dưới 4%.
Các tổ chức tín dụng mất khả năng thanh toán, không có khả năng thực hiện thanh toán nợ trong thời gian 3 tháng tính từ ngày nghĩa vụ nợ đến hạn thanh toán.
Khi có nguy cơ mất khả năng chi trả và thanh toán thì tổ chức tín dụng phải báo cáo kịp thời cho Ngân hàng Nhà nước về tình hình của tổ chức như: thực trạng, nguyên nhân, những biện pháp đã dùng, biện pháp dự kiến để khắc phục vấn đề và các đề xuất cũng như kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước.
Căn cứ vào thực trạng của tổ chức cũng như mức độ rủi ro trong hoạt động, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hoặc là Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh sẽ xem xét, quyết định có đưa tổ chức đó vào kiểm soát đặc biệt dưới hình thức giám sát đặc biệt hoặc kiểm soát toàn diện hay không.
Danh sách các ngân hàng yếu kém tại Việt Nam sẽ có thể bị sáp nhập?
Ngân hàng DongA Bank
Hiện tại, DongA Bank đang bị kiểm soát đặc biệt từ cuối năm 2015 đến nay. Nguyên nhân do giai đoạn từ năm 2012 trở về trước, lãnh đạo của ngân hàng này đã có nhiều vi phạm pháp luật về quản lý tài chính cũng như cấp tín dụng và hoạt động kinh doanh khác đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình tài chính cũng như hoạt động của Ngân hàng, kết quả là âm vốn chủ sở hữu, rơi vào tình trạng kiểm soát đặc biệt.
Cụ thể là cựu Tổng giám đốc Trần Phương Bình cùng các đồng phạm đã gây thất thoát khoảng hơn 3.000 tỷ đồng cho DongA Bank, tội danh này đã khiến ông Bình phải nhận mức án tù chung thân.
Phía DongA Bank đã dự kiến tổ chức Ðại hội cổ đông bất thường và thông qua phương án chào bán cổ phần riêng lẻ để bổ sung vốn điều lệ cùng việc đó là bù đắp việc âm vốn chủ sở hữu. Trên thị trường xuất hiện thông tin rằng khả năng DongA Bank sẽ “về chung một nhà” với HDBank.
Tuy nhiên, phía HDBank chưa có động tĩnh gì về thương vụ này. Ðược biết là HDBank cũng đang hoàn tất việc sáp nhập thêm PG Bank.
Ngân hàng Eximbank
Trên thực tế, trong lịch sử của ngành ngân hàng Việt Nam, đã không ít tổ chức tín dụng bị đặt vào diện này và nhiều ngân hàng cũng đã hồi phục sau giai đoạn khó.
Chẳng hạn như trường hợp của Eximbank ngân hàng hoạt động dưới hình thức cổ phần đầu tiên của Việt Nam, đã có thời điểm ngân hàng này phải ôm khối nợ xấu nhiều nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 65% tổng dư nợ do liên quan đến vụ án kinh tế nghiêm trọng.
Vào năm 1997, Eximbank đã thực sự rơi vào bế tắc, phải đứng trước nguy cơ phá sản. Lúc này, Ngân hàng Nhà nước đã đưa người của Vietcombank vào để quản lý và tới hiện tại, hoạt động của Eximbank đã tích cực hơn cũng như đã trở lại bình thường.
Các ngân hàng khác
Khá nhiều ngân hàng khác cũng đã từng trải qua một thời gian khó rồi sau đó hồi sinh và “sống khỏe” như Ngân hàng VPBank (2002) hay Maritime Bank (2001, nay là MSB), thậm chí có cả Incombank, tiền thân là VietinBank, cũng từng rơi vào tình trạng phá sản về mặt kỹ thuật, nhưng tới nay là 1 trong 4 ngân hàng lớn nhất hệ thống.
Tất nhiên thì sau quá trình tái cơ cấu cũng có ngân hàng vượt qua được khó khăn nhưng cũng có những cái tên đã “bay màu” như Ngân hàng Việt Hoa, Nam Ðô, Vũng Tàu và Ngân hàng Châu Á – Thái Bình Dương…
Khoảng giai đoạn cuối năm 2014 và nửa đầu năm 2015, đã có 4 tổ chức được đưa vào diện kiểm soát đặc biệt và đều phải có sự hỗ trợ của các ngân hàng lớn như: Vietcombank đã hỗ trợ CBBank hay VietinBank tham gia điều hành OceanBank và GPBank và BIDV hỗ trợ DongA Bank.
Lãnh đạo của Ngân hàng Nhà nước cho biết đã trình Thủ tướng các phương án chuyển nhượng và cơ cấu lại Ngân hàng Ocean Bank và sau đó chuyển nhượng cho nhà đầu tư nước ngoài.
Cùng với đó là phương án tái cơ cấu CBBank, DongABank và GPBank đang được triển khai một cách khẩn trương để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt theo đúng quy định của pháp luật đã ban hành.
Kết luận
Trên đây là danh sách các ngân hàng yếu kém tại Việt Nam cũng như quá trình các ngân hàng ấy lột xác và trở nên vững vàng hơn trong thời điểm hiện tại. Cảm ơn độc giả đã theo dõi và đón nhận bài viết của chúng tôi. Trân trọng!
